Shëndeti i tiroides? Kujdes me mënyrën e të ushqyerit

Tiroidja është një gjëndër në formë fluture e vendosur në pjesën e përparme të qafës sonë, midis laringut dhe grykës. Edhe pse me përmasa të vogla, tiroidja luan një rol themelor në trupin tonë, sepse hormonet që prodhon, të quajtur hormone tiroide, janë të nevojshme për shumë funksione të rritjes dhe zhvillimit, si për shembull rregullimi i metabolizmit, temperaturës së trupit dhe forcës së muskujve. Ndryshimi i saj ka pasoja negative dhe domethënëse në cilësinë e jetës.
Shkaqet e alterimit te tiroides mund te jene te shumta por me te shpeshtat pervec gjenetikes jane hipertiroidizmi dhe hipotiroidizmi., alergjitë, sëmundjet metabolike, ekspozimi i zgjatur ndaj rrezatimit. Për të mbrojtur shëndetin e kësaj gjëndre të çmuar, është thelbësore të ndiqni një dietë të shëndetshme dhe të ekuilibruar , përveç indikacioneve të duhura mjekësore dhe farmakologjike .

Contents
Simptomat e çrregullimeve të tiroides: si t’i njohim ato.
Rëndësia e një diagnoze të hershme
Roli i jodit
Jodi nuk merret vetëm nga shëtitje buzë detit,por edhe nëpërmjet konsumit ushqimor.
10 Ushqime që duhen shtuar në dijetën Ushqimore ose shmangur,
Ushqimet për t’u kujdesur,
Mineralet e tjera të rëndësishme
Ushtrohuni, shmangni alkolin dhe duhanin.
Suplementet dobësuese, dhe anticelulit: Kushtojini vëmendje etiketës.
Simptomat e çrregullimeve të tiroides: si t’i njohim ato.
Hipertiroidizmi
Teprica e hormoneve tiroide është përgjegjëse për hipertiroidizmin ,e cila karakterizohet nga një përshpejtim i proceseve metabolike. Simptomat që mund të shfaqen janë humbja e konsiderueshme e peshës në 55-85% të rasteve, intoleranca ndaj nxehtësisë, rrahjet e zemrës, dridhjet dhe nervozizmi. Identifikimi i këtyre simptomave, mundëson diagnozën e hershme dhe trajtimin efektiv. Trajtimi varet nga shkaku i hipertiroidizmit, mosha e pacientit dhe ashpërsia e simptomave.

Hipotiroidizmi
Prodhimi i pamjaftueshëm i hormoneve tiroide është përgjegjës për hipotiroidizmin , i karakterizuar nga një ngadalësim i proceseve metabolike, i cili shkakton shtim në peshë në afërsisht 57% të rasteve dhe mbajtje të lëngjeve . Simptomat që mund të shfaqen janë intoleranca ndaj të ftohtit, lodhja, përkeqësimi i humorit (deri në depresion në rastin e hipotiroidizmit të rëndë dhe afatgjatë), vështirësi në përqëndrim dhe ngadalësim të aftësive psikomotorike. Trajtimi është farmakologjik dhe është terapi zëvendësuese me levotiroksinë, hormonin kryesor të tiroides.

Rëndësia e një diagnoze të hershme
Është e rëndësishme, në prani të simptomave që mund të gjurmohen,një nga dy çrregullimet e përmendura,duhet të kontaktoni dhe konsultoheni me mjekun endokrinolog.Me një analizë të thjeshtë gjaku mund të vlerësohet funksioni i tiroides dhe me një diagnozë të hershme mund të vendoset terapia e duhur, objektivi i së cilës është rivendosja e një statusi normal të tiroides, me pasoja pozitive në cilësinë e jetës. Këshillohen ekzaminime të rregullta, me kontroll endokrinologjik, në mënyrë që terapia të personalizohet sipas nevojave aktuale. Kontrollimi i popullatave të veçanta në rrezik, siç janë të sapolindurit dhe gratë shtatzëna , është i një rëndësie të vecantë. Ekzaminimi neonatal për hipotiroidizëm kongjenital, aktiv në të gjithë vendin prej rreth 30 vjetësh, ose depistimi që do të kryhet për gratë shtatzëna në rrezik (d.m.th. me raste familjare të sëmundjes autoimune të tiroides ose hipotiroidizmit, histori familjare të sëmundjes së tiroides, antitrupave antitiroide, diabetit të tipit I. Apo patologji të tjera autoimune, duke marrë medikamente antitiroide, apo që vijnë nga zona me mungesë jodi), në fakt janë thelbësore për diagnostikimin dhe trajtimin e fazave fillestare të mosfunksionimit të tiroides, duke bërë të mundur shmangien e dëmtimit tek fëmijët.

Roli i jodit
Jodi luan një rol të rëndësishëm në funksionimin e tiroides, në fakt marrja e këtij minerali duhet të kufizohet në hipertiroidizëm dhe në vend të kësaj të rritet në hipotiroidizëm. Për të reduktuar konsumin e jodit është e nevojshme të përdorni kripë jo detare ose pa jod si kripa e Himalajeve, dhe të konsumoni në mënyrë të moderuar të gjitha ushqimet, të përshkruara më poshtë, të cilat përmbajnë sasi të mëdha. Jodi është thelbësor në të gjitha fazat e jetës, pamjaftueshmëria e jodit ka efekte negative sepse minerali është thelbësor për prodhimin e hormoneve të tiroides, të cilat luajnë një rol vendimtar në fazat e rritjes dhe zhvillimit. Shtatzënia dhe fëmijëria,ato përfaqësojnë fazat në të cilat efektet e mungesës mund të jenë më serioze pasi hormonet tiroide janë të domosdoshme për një zhvillim adekuat të sistemit nervor qendror, i cili fillon gjatë jetës së fetusit dhe vazhdon deri në vitet e para të jetës.
Sipas LARN (Nivelet e rekomanduara të marrjes së lëndëve ushqyese të SINU) kërkesa ditore për jod e adoleshentëve (11-17 vjeç) është- 130 mikrogramë (μg), për të rriturit -150 μg . Për gratë shtatzëna dhe ato me gji , kjo sasi rritet ndjeshëm, duke arritur në –200μg në ditë, e njëjta sasi rekomandohet para shtatzënisë për të siguruar nevojat e fetusit.
Në popullatën italiane vlerësohet se mesatarisht marrja e jodit është e pamjaftueshme në të gjitha moshat, për të arritur nivelet e rekomanduara dhe për të parandaluar problemet e mësipërme është e nevojshme të dini se çfarë të hani. Njohja e kripës dhe e ushqimeve me përmbajtje më të lartë jodi është padyshim e dobishme edhe për ata që vuajnë nga hipertiroidizmi, në mënyrë që të mund t’i shmangin ose të zvogëlojnë konsumimin e tyre sipas mendimit të mjekut.

Jodi nuk merret vetëm nga shëtitje buzë detit,por edhe nëpërmjet konsumit ushqimor.
Uji i detit është i pasur me jod. Megjithatë, sasia e jodit që përthithet nga deti, ndryshe nga sa mendohet, është e parëndësishme për nevojat tona për jod , burimi kryesor i të cilave përfaqësohet vjen nga ushqimi; edhe me hipertiroidizëm, prandaj mund të shijoni shëtitjet e gjata buzë detit. Koha e kaluar në breg të detit është më tepër një rast për të marrë më shumë jod, ose për të kufizuar konsumin e produkteve të mira të peshkut që përmbajnë sasi të shkëlqyera të këtij minerali: peshku, krustacet , midhjet. Një dietë e ekuilibruar siguron një sasi të mjaftueshme të jodit për të përmbushur kërkesat, sepse minerali është gjithashtu i pranishëm në mish, vezë, qumësht dhe derivate, si Grana Padano dhe në sasi më të vogla edhe në fruta dhe perime.

10 Ushqime që duhen shtuar në dijetën Ushqimore ose shmangur,
Për të parandaluar patologjitë që lidhen me rritjen dhe funksionimin e dobët të tiroides, këshillohet futja në dietë e ushqimeve që përmbajnë më shumë jod, si dhe moderimi i konsumit të tyre në rast të hipertiroidizmit.
Ndër këto duhet përmendur:

Kripa e jodizuar e futur në një dietë të larmishme dhe të ekuilibruar në vend të kripës së zakonshme, duke përdorur 5 gramë në ditë (maksimumi i lejuar për një të rritur) siguron 160 μg jod.
Peshk me vaj-Gjëndet tek ( barbuni, merluci, merluci, sardelet, etj.) : 1 porcion siguron rreth 150μg jod dhe rekomandohen 3 porcione në javë.
( karkaleca, karavidhe, gaforre etj.): 1 porcion i përfshirë në dietë një herë në javë siguron rreth 120 mg jod.
Të gatuara sipas shijes, 100 gram molusqe ose midhje japin 140 μg jod, e rëndësishme është të mos e teproni sepse përmbajnë edhe shumë kolesterol si dhe nuk këshillohen gjatë shtatzënisë. Erëza e makaronave ose orizit me molusqe ose midhje është një mënyrë e mirë për të kufizuar konsumimin e tyre: Edhe vetëm 20 gramë nga këto ushqime ofrojnë rreth 30 μg jod. Algat e thata të detit gjithashtu përmbajnë shumë jod.
Vezë: një vezë pule përmban rreth 35μg jod, rekomandohet të konsumohen 2-3 vezë në javë, siç kërkohet nga një dietë e ekuilibruar. Jo më shumë, sepse janë të pasura me kolesterol.
Një filxhan fasule të bardha të gatuara mund të sigurojë rreth 40% të nevojave tuaja ditore.
Kosi: Kosi me qumësht të plotë në kalori siguron rreth 78 μg jod, rekomandohet 1 kavanoz në ditë.
Për të pasur një konsum më të madh të jodit preferohet mishi ai i viçit (pjesët e muskujve pa yndyrë të dukshme) dhe gjithashtu dhe mëlçitë.
Frutat e thata: shqema, arrat , fëstëkët janë të pasur, por nuk duhet të ekzagjerojmë sepse sjellin shumë kalori.
Boronica : Ky frut, tipik i stinës së verës, është veçanërisht i pasur me jod.
Çrregullimet e tiroides kërkojnë vëmendje të veçantë në dietë, por edhe nëse është e nevojshme të rritet ose të zvogëlohet jodi, është e nevojshme të merren parasysh ushqimet e tjera thelbësore për shëndetin si bartës të makro dhe mikronutrientëve si karbohidratet, proteinat, yndyrnat, vitaminat dhe mineralet. Disa ushqime si qumështi dhe derivatet e tij nuk duhen anashkaluar sepse janë thelbësore në dietën e përditshme. Në Grana Padano, për shembull, ka substanca thelbësore si proteina me vlerë të lartë biologjike (8-9 aminoacide thelbësore), vitamina A dhe grupi B duke përfshirë sasi të mira të B12, minerale si kalciumi, seleniumi dhe zinku me fuqi antioksiduese dhe gjithashtu të dobishme në mosfunksionimin e tiroides. Prandaj, në hipertiroidizëm, të gjitha nevojat ushqyese duhet të vlerësohen përveç sasisë maksimale të jodit të toleruar, në mënyrë që të mos rrezikohet nga keq ushqyerja.

Ushqimet për t’u kujdesur,
Nga ana tjetër, ka substanca që janë të afta të modifikojnë thithjen ose përdorimin e jodit (duke reduktuar në mënyrë efektive disponueshmërinë e tij) dhe për këtë arsye përkufizohen si “goitzer”: ndër to janë përbërjet organike të squfurit, hidrokarburet aromatike policiklike dhe litiumi, të cilat veprojnë me mekanizma të ndryshëm. Lulelakra, rrepat dhe soja janë ushqimet kryesore që përmbajnë këto substanca, megjithatë konsumimi i moderuar i tyre brenda një diete të larmishme nuk përkeqëson apo shkakton mosfunksionim të tiroides, por mund të modifikojë efektin e terapisë medicinale ose hormonale në prani të distiroidizmit të konfirmuar.

Mineralet e tjera të rëndësishme
Krahas jodit, marrja e mikronutrientëve të tjerë si seleni, zinku dhe magnezi ka një rëndësi të madhe . Në veçanti, seleni mund të jetë i dobishëm për parandalimin e mosfunksionimit të tiroides. Ndër ushqimet më të pasura me selen, duhet të përmenden përsëri peshku me vaj (kryesisht sardelet e freskëta), molusqet , por edhe mëlçia (të brendshmet), pasuar nga drithërat , veçanërisht ato integrale dhe produktet e qumështit si Grana Padano. Zinku dhe magnezi luajnë një rol më pak vendimtar, por janë mikroelementë të përfshirë në funksione të shumta në trup, të cilat kanë të bëjnë edhe me funksionin endokrin dhe për këtë arsye dieta duhet të garantojë kërkesat e duhura ditore.

Ushtrohuni, shmangni alkolin dhe duhanin.
Një mënyrë jetese korrekte, ndihmon për të mbajtur në formë trupin tuaj, dhe në mënyrë të shëndetshme tiroiden tuaj. Edhe pse studimet shkencore nuk japin të dhëna të besueshme për efektet e aktivitetit fizik dhe alkolit në funksionin e tiroides, gjithsesi është një ide e mirë të qëndroni aktiv,qoftë edhe me një shëtitje të thjeshtë 20-30 minuta në ditë dhe të kufizoni konsumimin e alkolit . Disa të dhëna në literaturë do të sugjeronin një lidhje të mundshme midis funksionit të tiroides dhe pirjes së duhanit , veçanërisht efekti negativ i pirjes së duhanit në komplikimet okulare të hipertiroidizmit autoimun ose sëmundjes Graves-Basedow është e njohur.

Suplementet dobësuese, dhe anticelulit: Kushtojini vëmendje etiketës.
Disa ilaçe, suplemente ose produkte bimore të përdorura për qëllime dobësimi, veçanërisht si një trajtim kundër celulitit , mund të ndërhyjnë në funksionin e tiroides, madje seriozisht për ata që vuajnë nga hipertiroidizmi ose intoleranca e jodit. Të gjitha ato produkte kozmetikë të bazuara në fucus, algat kafe dhe në përgjithësi ekstrakte të kripërave të detit ose algave, ose me bazë, ndikojnë në gjëndrën tiroide. Edhe më shumë kujdes duhet bërë me kremrat specifikë për trajtimin e celulitit, të cilët mund të përmbajnë tiroksinë. Aktiviteti fizik dhe një dietë korrekte dhe e ekuilibruar janë shtyllat mbi të cilat bazohet çdo plan për humbje peshe.